امروزه شبکه های اجتماعی (Social media) نقش پر رنگی در ارتباطات جهانی دارند. در هر دقیقه میلیون ها نفر در سراسر جهان از طریق این شبکه ها با یکدیگر در ارتباط هستند و این مسئله صرفا محدود به اشخاص حقیقی نیست و حتی شامل اشخاص حقوقی نیز می شود. چرا که امروزه بسیاری از شرکتها، هتل ها و مجموعه های گردشگری، سازمان ها، فروشگاه ها، مراکز اداری و حتی مقامات دولت ها نیز در شبکه های اجتماعی حضور دارند و گاهی به ارسال پیام های رسمی و یا غیر رسمی می پردازند.
از این رو در حال حاضر، شبکه های اجتماعی کاربردهایی بسیار گسترده پیدا کرده اند و کاربرد آنها دیگر محدود به دوست یابی نمی شود. یکی از این کاربردها، آنلاین مارکتینگ (online marketing) است. امروزه بسیاری از اشخاص حقیقی و یا حقوقی از طریق شبکه های اجتماعی تمام یا بخشی از بازاریابی دیجیتالی یا همان آنلاین مارکتینگ را انجام می دهند. به این روش بازاریابی دیجیتال یا اینترنتی با شبکه های اجتماعی (یا به اختصار بازاریابی شبکه های اجتماعی) گفته می شود و امروزه بخش مهمی از اقتصاد جهان بر پایه همین اصول است.
بازاریابی شبکه های اجتماعی (Social media marketing یا smm) نوعی تبلیغات و یا در واقع معرفی محصولات و خدمات در این شبکه ها می باشد. شبکه های اجتماعی به دلیل در اختیار داشتن تعداد زیادی از اعضاء از کشورهای مختلف می تواند به مکان مناسبی جهت بازاریابی تبدیل شود. بسیاری از افراد نیز از این فرصت استفاده کرده و از طریق شبکه های اجتماعی درآمد قابل توجهی کسب کرده اند.
برای مثال شما وارد کننده و یا فروشنده یک محصول هستید و از طریق شبکه های اجتماعی اقدام به فروش کالای خود می کنید. البته این به این معنی نیست که استفاده از شبکه های اجتماعی می تواند جایگزین وب سایت ها شود و با وجود این شبکه ها که اغلب عضویت در آنها رایگان است، دیگر نیازی به طراحی وب سایت نیست! چنین تصوری کاملا غلط است. بلکه در کنار داشتن یک وب سایت زیبا و مناسب، شبکه های اجتماعی نیز می توانند تا حدودی به کسب و کار شما کمک کنند. شما در ازای پرداخت هزینه های مربوط به قیمت طراحی سایت، می توانید صاحب یک وب سایت جامع و بسیار زیبا شوید که به خوبی معرف کسب و کار شما باشد. به ویژه کسانی که قصد دارند با طراحی سایت فروشگاهی یک فروشگاه آنلاین تاسیس کنند. (البته در این زمینه رعایت نکات سئو سایت فروشگاهی نیز می تواند بسیار مفید باشد)
چنین مشاغلی کاملا وابسته به وب سایت خود هستند اما شبکه های اجتماعی نیز می توانند به گسترش کسب و کار و تبلیغ جهت رونق هر چه بیشتر خدمات و یا فروش آنها کمک کنند. (جهت اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید به مقاله چرا باید وب سایت داشته باشیم مراجعه کنید) همانطور که در مقاله اهمیت footer در طراحی سایت در این رابطه بطور مفصل نوشته ایم، حتی امروزه بسیاری از شرکتها، موسسات و نهادهای مختلف در بخش فوتر وب سایت خود لینک صفحات شبکه های اجتماعی خود را نیز قرار می دهند.
همانطور که گفتیم این شبکه ها برای آنلاین مارکتینگ مزایای متعددی دارند از جمله:
· رایگان بودن عضویت آنها
· کاربری آسان و ساده بودن تولید محتوا و انتشار آنها
· در اختیار داشتن مخاطبان فراوان
· امکان برقراری ارتباط با افراد و یا مشتریان در کشورهای مختلف
· امکان منتشر کردن عکس، ویدئو، فایل های مختلف صوتی تصویری
· کمک به سئو سایت
به این ترتیب اگر شما هم قصد ورود به دنیای بازاریابی اینترنتی و یا آنلاین مارکتینگ را داشته باشید، علاوه بر داشتن یک وب سایت مناسب می توانید به خوبی از امکانات شبکه های اجتماعی یا سوشیال مدیا استفاده کنید. کاری که امروزه برخی از فروشگاه های آنلاین و یا شرکتها انجام می دهند و علاوه بر داشتن وب سایت، در این شبکه ها نیز دارای پروفایل رسمی هستند و به معرفی دستاوردها، خدمات و یا محصولات خود می پردازند.
در حال حاضر تعداد زیادی از شبکه های اجتماعی در جهان مشغول سرویس دهی به زبان های مختلف به اعضای خود هستند. ولی تعداد کمی از این شبکه ها دارای معروفیت بین المللی جهت بازاریابی آنلاین می باشند. به همین جهت کسانی که قصد کمک به کسب و کار خود و یا افزایش بهینه سازی وب سایت خود را دارند، معمولا به آنها روی می آورند. در ادامه تعدادی از مهمترین و معروف ترین شبکه های اجتماعی که جهت بازاریابی آنلاین مناسب هستند می پردازیم:
اینستاگرام یکی از محبوب ترین شبکه های اجتماعی جهت فعالیت های آنلاین است که در سال 2010 میلادی تاسیس شده است. گفته می شود که تا سال 2019 تعداد کاربران اینستاگرام به بیش از یک میلیارد نفر رسیده است که این یک رکورد تاریخی برای شبکه های اجتماعی است. امروزه در این شبکه اجتماعی بسیاری از افراد مشهور جهان از سیاستمداران تا ورزشکاران و هنرمندان عضویت دارند. آنقدر استفاده از اینستاگرام در جهان محبوب شده که بسیاری از افراد جهت اطلاع از برخی از اخبار مربوط به چهره های محبوب خود بطور مرتب به صفحات آنها در این شبکه اجتماعی مراجعه می کنند. علاوه بر تفریح و سرگرمی، اینستاگرام امروزه تبدیل به یکی از بهترین شبکه های اجتماعی جهت معرفی فعالیت ها و کسب و کارهای مختلف شده است. بطوری که بسیاری از مشاغل از جمله گالری های هنری، آژانس های هواپیمایی و توریستی، شرکتهای تولید کننده و یا خدماتی، موسسات فرهنگی، فروشگاه ها و مغازه ها، مراکز آموزشی و غیره در این شبکه با انتشار متن، عکس و حتی ویدئو به معرفی خدمات و محصولات خود و یا جذب مشتری می پردازند.
شبکه تلگرام یکی از محبوب ترین شبکه های اجتماعی است که همانند اینستاگرام قابل دسترسی از طریق موبایل و همچنین کامپیوتر و لپ تاپ (نسخه تلگرام تحت ویندوز) است. این شبکه اجتماعی نه تنها در کشورمان ایران بلکه در روسیه و بسیاری از کشورهای دیگر جهان میلیون ها نفر از آن استفاده می کنند. تلگرام در سال 2013 میلادی توسط دو برادر روس به نامهای نیکولا و پاول دورف تاسیس شده و از آن به سرعت به کاربران آن افزوده شده است. گروه های تلگرام محل مناسبی جهت معرفی خدمات و برخی کالاهای شرکتها و موسسات هستند. هر چند که امروزه برخی معتقدند تلگرام با وجود محبوبیت زیاد، در مقایسه با شبکه های دیگری از جمله اینستاگرام، فضای قدرتمند و محبوبی جهت بازاریابی آنلاین نیست و بیشتر جهت انتشار محتوای سرگرم کننده و برقراری روابط دوستانه مناسب است. اما آمارها نشان می دهد که روز به روز استفاده از تلگرام جهت بازاریابی دیجیتال و همچنین کمک به افزایش بهینه سازی و سئو وب سایت ها بیشتر می شود.
فیسبوک تا چند سال پیش یکی از محبوب ترین شبکه های اجتماعی در جهان بود. اما با ورود اپلیکیشن ها و شبکه های اجتماعی جدیدتر و محبوب جوانان مانند مانند اینستاگرام، توئیتر و یا تلگرام موجب کاهش استفاده از این شبکه شده است. اما با این وجود همچنان میلیون ها نفر در جهان حساب فیسبوک خود را چک می کنند و می توان گفت که با وجود افت محسوس محبوبیت این وب سایت در طول سالهای گذشته همچنان یکی از مهمترین شبکه های اجتماعی جهت آنلاین مارکتینگ و کمک به افزایش فروش و خدمات افراد به شمار می رود.
فیسبوک در سال 2006 بصورت عمومی جهت استفاده مردم عرضه شد که در واقع خود حاصل پروژه ای دانشجویی دیگری بود که توسط مارک زوکربرگ طراحی و بنیان گذاری شد. امروزه فیسبوک به یکی از مهمترین و معروف ترین برندهای دنیای آنلاین و شبکه های اجتماعی تبدیل شده بطوری که هر گاه صحبت از چنین شبکه های می شود، یکی از نخستین نام هایی که در ذهن افراد خطور می کند، فیسبوک است.
توئیتر نیز یکی از محبوب ترین شبکه های اجتماعی است. به ویژه از دید جوانان و برخی از سیاستمداران. اما به دلایل متعددی این شبکه اجتماعی محبوبیت سایر شبکه ها جهت تبلیغ و بازاریابی آنلاین را ندارد. هر چند که یکی از وب سایت هایی است که می توان تا حدودی از طریق آن به سئو و بهبود رتبه سایت در گوگل کمک کرد. این وب سایت و شبکه اجتماعی در سال 2006 میلادی در سان فرانسیسکو کالیفرنیا پایه گذاری شد و امروزه جزو محبوب ترین و معروف ترین شبکه های اجتماعی است. هر چند که به دلیل برخی محدودیت ها، صاحبان مشاغل و تجارت الکترونیک، از این شبکه معمولا کمتر استفاده می کنند.
یوتیوب یکی از محبوب ترین شبکه های اجتماعی است که در آن انتشار ویدئو صورت می گیرد. این وب سایت که در سال 2005 میلادی تاسیس شد به سرعت در سطح جهان محبوبیت پیدا کرد تا جایی که در آگوست سال 2018 تبدیل به دومین وب سایت محبوب جهان شد. یوتیوب نیز بسیاری از شبکه های اجتماعی دیگر اجازه ایجاد حساب کاربری رایگان به افراد مختلف می دهد و همچنین اعضا می توانند در توضیحات مربوط به ویدئوهای منتشر شده نظرات خود را بنویسند. امروزه یوتیوب تبدیل به محلی جهت معرفی کالا و یا خدمات برخی از شرکتهای جهان نیز شده است. بطوری که در آن انواع تبلیغات از جمله محصولات آرایشی، انواع قهوه و شکلات، اسباب بازی، خودروهای جدید، پوشاک، هتل ها و مراکز توریستی، بازی های کامپیوتری، فیلم ها و انیمیشن های جدید و ... را می توانید ببینید. در حقیقت بسیاری از برندهای معروف جهان و حتی صاحبان برخی از مشاغل کوچک از این فرصت استفاده می کنند تا با انتشار ویدئوهای خود در یوتیوب به معرفی خدمات و یا تولیدات خود بپردازند. به همین جهت بازاریابی آنلاین در یوتیوب نیز اهمیت زیادی دارد.
پینترست در سال 2010 راه اندازی شد و از آن زمان مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. امروزه در شبکه پینترست می توان عکس و یا ویدئو منتشر کرد و به همین جهت نیز برخی از صاحبان مشاغل در این وب سایت عکس محصولات و یا حتی محل اشتغال و خدمات خود را منتشر می کنند. این شبکه نیز امکانات مناسبی در اختیار کاربران خود قرار می دهد برای مثال کاربران آن می توانند عکس های مورد علاقه خود را لایک کنند و یا تصاویر مربوط به آن دسته را دنبال کنند. محبوبیت کاربری پینترست تا جایی رسید که در سال 2011 هفته نامه تایم (Time) آنرا در فهرست 50 وب سایت برتر سال قرار داد.
لینکدین نیز یکی از بهترین وب سایت ها و شبکه های اجتماعی است که با داشتن امکانات برقراری ارتباط میان کارفرما و کارمندان جهت استخدام و بررسی رزومه های کاری، یکی از بهترین شبکه ها به این منظور در سطح جهان است. این وب سایت در سال 2002 میلادی تاسیس شد و مسیر رو به رشدی را تاکنون تجربه کرده است. بطوری که در ماه مارچ (March) سال 2019 میلادی، تعداد اعضای لینکدین به بیش از 610 میلیون نفر رسید. امروزه بسیاری از شرکتها، موسسات و سازمان های معروف جهان نیز در لینکدین حضور دارند و هم از این طریق به جذب نیروهای جدید می پردازند و هم به معرفی سرویس ها، محصولات و یا خدمات خود به مشتریان و علاقه مندان در سراسر جهان می پردازند. به همین جهت در حال حاضر لینکدین به عنوان یکی از بهترین شبکه های اجتماعی جهت کمک به آنلاین مارکتینگ به شمار می رود.
واتس اپ نیز یکی از شبکه های اجتماعی است که بصورت اپلیکیشن موبایل و همچنین بر روی وب سایت در دسترس است. همانند تلگرام و برخی از دیگر اپلیکیشن های مشابه، در واتس اپ می توان به انتشار محتوا شامل متن، عکس، فایل و ویدئو پرداخت و علاوه بر این جهت گفتگو و تماس رایگان نیز می توان از واتس اپ استفاده کرد. چنین امکاناتی موجب محبوبیت این شبکه اجتماعی شده بطوری که گفته می شود در حال حاضر بیش از یک میلیارد نفر در بیش از 180 کشور جهان از واتس اپ استفاده می کنند. امروزه واتس اپ به دلیل داشتن امنیت بالا و امکانات مناسبی مانند ارسال پیام های گروهی و یا انفرادی به مشتریان و یا افراد مورد نظر، مورد استفاده شرکتهای جهان جهت تبلیغات قرار می گیرد.
یلپ نیز یکی از شبکه های اجتماعی است که از طریق آن می توانید به پروفایل بسیاری از مشاغل و کسب و کارهای مختلف دسترسی داشته باشید. این وب سایت در هفت کشور جهان از جمله آمریکا و کانادا، خدمات خود را به کاربرانش ارائه می دهد. صاحبان مشاغل و مدیران شرکتها و موسسات می توانند در این وب سایت، می توانند پروفایل مربوط به کار و کسب خود را ایجاد و یا آنرا ویراش (edit) کنند. این وب سایت امکانات مختلفی در اختیار آنها قرار می دهد از جمله امکان انتشار اطلاعات مربوط به آن مشاغل (شامل سرویس ها، تولیدات و یا خدمات)، مکان آنها، عکس ها و سایر موارد مربوطه. البته کاربران عادی این وب سایت نیز می توانند ضمن بازدید از صفحات مشاغل مختلف، نظرات خود را درباره کیفیت عملکرد و یا محصولات و خدمات آنها بنویسند و حتی از پنج امتیاز، به آنها امتیاز بدهند.