جاوا اسکریپت در طراحی سایت
زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت (JavaScript) در کنار Html و CSS یکی از سه رکن مهم طراحی وب سایت است. البته این زبان، یک زبان برنامه نویسی کامل و تمام عیار نیست بلکه نوعی زبان اسکریپت نویسی (scripting language) به شمار می آید که عمدتا برای طراحی سایت های اینترنتی بکار می رود. بسیاری از اسلایدر ها، چت روم های آنلاین، برخی افکت ها و جلوه های وب سایت (به خصوص پنجره های بازشونده معروف به Pop Up)، تصاویر ونوشته های متحرک (مثل اخبار) توسط این زبان طراحی و برنامه نویسی شده اند.
زبان جاوا اسکریپت در سال 1995 میلادی توسط "برندان آیچ" (Brendan Eich) در شرکت "نت اسکیپ" (Netscape) در مدت زمانی در حدود 10 روز طراحی و نسخه اولیه آن آماده شد. در ابتدا این زبان برای مرورگرهای نت اسکیپ طراحی شد و نام آن به مرور زمان، چند بار عوض شد. در ابتدا نام آن "موچا" (Mocha) گذاشته شد و سپس بعد از مدتی بهLivescript و سرانجام به JavaScript تغییر نام داد تا کنون نام این زبان برنامه نویسی مانده است. برای اشاره به این زبان به صورت اختصاری از JS استفاده می شود.
جاوا اسکریپت به مرور زمان دچار تغییرات دیگری نیز شد و به مرور نسخه های جدیدتر آن عرضه و استاندارد شدند تا جایی که در حال حاضر تمام مرورگرهای استاندارد جهان از زبان جاوا اسکریپت پشتیبانی می کنند. جاوا اسکریپت در دنیای طراحی سایت، نقش بسیار مهمی دارد تا جایی که کتابخانه های مختلف برای آن طراحی شده و علاوه بر آن، امکانات برنامه نویسی شی ء گرا (Object Oriented Programming) نیز به آن اضافه شده و موجب شده که برنامه نویسان و طراحان وب سایت بتوانند از جاوا اسکریپت بصورت ساخت یافته و یا شیء گرا استفاده کنند.
پیش از بوجود آمدن زبان های اسکریپت نویسی از جمله جاوا اسکریپت، طراحی وب سایت ها بیشتر بصورت استاتیک انجام می شد و خبری از افکت های وب و بسیاری از امکاناتی که در سایت های مهم و بزرگ امروزی می بینید، نبود.
برای طراحی سینتکس (دستور زبان) این زبان از سینتکس زبان هایی مانند C ، Lua ، Perl ، Java ، Python تاثیر گرفته و از این لحاظ برای برنامه نویسانی که به هر یک از این زبان ها (به خصوص زبان های C و Java ) تسلط دارند، یادگیری زبان جاوا اسکریپت جهت استفاده در طراحی سایت بسیار آسان است.
در این زبان هم حلقه های برنامه نویسی if then else ، try catch ، for نیز وجود دارد که مشابه بکارگیری آنها در زبان های فوق می باشد. از طرف دیگر با وجود کتابخانه ها و فریم ورک های جدید و قدرتمند جاوا اسکریپت، از قبیل Jquery ، AngularJS و React دنیای طراحی وب دگرگون شده و علاوه بر بالاتر رفتن سرعت Load وب سایت های بزرگ، امکانات متعددی را فراهم کرده است.
طرز بکار گیری جاوااسکریپت در سورس کد Html سایت ها، در ابتدا بصورت زیر بود:
<script type="text/javascript">
کدهای جاوااسکریپت
</script>
اما در حال حاضر دیگر نیازی به نوشتن کلمه text/javascript نیست و کافی است بصورت زیر تعریف شود:
<script>
کدهای جاوااسکریپت
</script>
در این صورت تمام کدها و سورس برنامه نویسی نوشته شده توسط طراح سایت، که بین این دو تگ قرار داده می شوند، توسط مرورگر اجرا می شوند.ضمنا فایل های زبان جاوااسکریپت با پسوند .JS ذخیره و شناسایی می شوند و در پروژه های طراحی وب سایت باید در صورت استفاده از این فایل ها آنها را کمک دستوراتی از قبیل src ، فایل مربوطه را فراخوانی و استفاده کرد.
(مثلا اگر فایلی به نام Javascript.js داریم برای استفاده از آن در تگ Script بصورت " src=" Javascript.jsباید بنویسید )
شرکت مایکروسافت در رقابت با این زبان، زبان برنامه نویسی Jscript را طراحی و توسعه داد که نسخه های اولیه آن از روی جاوا اسکریپت طراحی شده بودند و در حال حاضر این زبان شباهت بسیار زیادی به جاوا اسکریپت دارد.
کاربرد جاوا اسکریپت در دنیای طراحی سایت در دو دهه گذشته سال به سال افزایش پیدا کرده بطوری که امروزه بسیاری از طراحان حرفه ای وب یادگیری این زبان و امکانات و فریمورک های آن مانند Jquery و یا AngularJS را به نوآموزان و طراحان مبتدی وب توصیه می کنند. از طرف دیگر وجود فناوری Ajax و امکان استفاده از آن در صفحات وب سایت ها، هم نقش مهمی افزایش محبوبیت زبان جاوا اسکریپت و کاربردهای آن نزد طراحان وب شده است.
با یادگیری این زبان می توانید طراحی وب سایت های داینامیک را یاد بگیرید و از انواع افکت های وب استفاده کنید. از طرف دیگر بسیاری از بازی های آنلاین تحت وب، در حال حاضر با استفاده از این زبان برنامه نویسی شده و هر ساله میلیون ها نفر در سراسر جهان به بازی با آنها مشغولند. شامل انواع بازی های دوبعدی و حتی سه بعدی تحت وب.
ضمنا زبان جاواسکریپت در اصل برای برنامه نویسی کلاینت ساید بود ولی این زبان انقدر گسترش پیدا کرد و در نسخه های جدید اصلاح شد، که حتی نسخه ای سمت سرور (Server Side) به نام Node.JS هم عرضه شد که همین امر نشان دهنده قدرت این زبان است.
در پایان اینکه زبان جاواسکریپت چنان دنیای طراحی وب را دگرگون ساخته که امروزه تصور طراحی سایت های درجه یک و مهم اینترنت (اعم از وب سایت شرکت ها، سازمان ها، فروشگاه های آنلاین، وب سایت های سینمایی و غیره ) بدون استفاده از این زبان و یا فریمورک های آن تقریبا غیر ممکن است.
در مثال زیر نمونه ای از یک کد ساده این زبان را مشاهده می کنید:
<!DOCTYPE html>
<html>
<body>
<button onclick="myFunction()">Click</button>
<script>
function myFunction() {
alert("Hello Javascript ");
}
</script>
</body>
</html>
